Diccionario español - nahuatl estándar
Se encontraron 18 resultados para «años».
años: xiutin
atadura (de años): xiumolpili
gavilla de años: xiumolpili
hace años: kuix yej xiutin
baños: altikaltin
bosque montañoso: akakalokuautlan
cordillera montañosa: mekatepetlan, tepetlan
cumpleaños: senuauetilistli
engaños: kakayaualomej
engañoso: kakayaualoni
engañosamente: teixkuepalistika
extraños: chontaltin, amixmachtin
feliz cumpleaños: kuali iluichiuali
lagañoso: ixkuikuitlak
mañoso: tlamachini
montañoso: tepetlan
pañoso: tapauak
pico montañoso: tlakpak, yakak
Diccionario nahuatl estándar - español
Se encontraron 15 resultados para «años».
akatl 1: caña f, periodo cronográfico del xiuhmopilli que consta de 13 años y es un día del calendario azteca que representa el invierno y al oriente durante todo el año.
kuix yej xiutin: hace años
xiumolpili: atadura de años f, siglo azteca que equivale a 52 años.
xiutin: años m
akakalokuautlan: bosque montañoso m, taiga f
altikaltin: baños m
ixkuikuitlak: lagañoso
kuali iluichiuali: feliz aniversario, feliz cumpleaños
mekatepetlan: cordillera montañosa f, sierra f
tapauak: pañoso
teixkuepalistika: engañosamente
tepetlan: sierra f, cordillera montañosa f, serranía f, montañoso
tlakpak: pico montañoso m, altura f, picacho m, elevado
tlamachini: mañoso
yakak: pico montañoso m, picacho m
Diccionario nahuatl de la huasteca veracruzana - español
Se encontraron 5 resultados para «años».
nauixiuitijka adv.: Ya hizo cuatro años. Desde hace cuatro años.
nauixiuitiketl: Ya tiene cuatro años.
xiuiti: Cumple años. Aniversario.
ixkuitlayok adj.: Lagañoso. Tiene lagañas. Ixkuitlayojkej, pl.
teixco: 1 adj. Montañoso. 2 adv. Sobre la piedra, en la montaña.
Diccionario nahuatl - español de Clavijero
Se encontraron 1 resultados para «años».
ixkuitl: lagañoso
Diccionario nahuatl - español de Molina editado por UNAM
Se encontraron 106 resultados para «años».
amo quin quezquixihuitl: no ha pocos años.² Véase: amo quinquezqui xihuitl.
cauallo +: yeguarizo. {cihua cauallo pixqui}² potro de dos años. {oxxiuhtia cauallo}² bozal de caballo. {iyacamecayo cauallo}² freno de caballo. {itepoz temmecayo cauallo}² potro de dos años. et sic de alijs. {onxiuhtia cauallo}² apearse. pret.: ipan onihualtemoc in cauallo. {ipan nihualtemo in cauallo}² caballo enmantado. {tlapachiuhcayo cauallo}² harriero. {oztomeca cauallo pixqui}¹ potro de dos años. {onxiuhtia cauallo}¹ potrico menor que de año. {conetontli cauallo}¹ apearse del caballo. {ipan nihualtemo in cauallo}¹ yegua. {cihua cauallo}¹ paramentado caballo. {tlapachiuhcayo cauallo}¹ desherrada bestia. {tlacaccopintli cauallo}¹ yegua. {cihua cauallo}² potrico menor que de año. {aya huel cexiuhtia cauallo conetl}¹ desherrada bestia. {tlacactlaxtli cauallo}¹ desenfrenado caballo. {tlatepoztetnmecayoantli cauallo}¹ garañón caballo. {tlacuini cauallo}¹ ensillada bestia. {cillayo cauallo}¹ desbocado caballo. {atlacatl cauallo}¹ jinete. {cototzyetiuh ipan cauallo}¹ haca. {tepiton cauallo}¹ freno para caballo o mula. {itepoztenilpica cauallo}¹ barboquejo o bozal de caballo. {yecamecayo cauallo}² garañón caballo. {tequetzani cauallo}¹ freno para caballo o mula. {itepoztemmecayo cauallo}¹ pujavante. {tepoztli cauallo izteximaloni}¹ pujavante. {tepoztli cauallo cactiloni}¹
cempohualxihuitl: veinte años tiempo.¹ veinte años.²
cempohualxiuhcayotl: veinteñal cosa de veinte años.¹
chiconxihuitl: siete años.²
chiconxiuhcayotl: cosa de siete años.²
chicoxxihuitl: siete años, tiempo.¹
coneitta nipiltontli ipan ninehua, nino: edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
ehua, n: partirme para alguna parte. pret.: onehuac.² levantarse el ave para volar. pret.: oneuh.² revolar el ave.¹
◆ ehua, nic: tener virtud y fuerzas para alzar, o llevar alguna cosa pesada, o cantar alguna canción. pret.: oniqueuh.²
◆ ehua, nin: levantarse de dormir, o de donde está echado. pret.: onineuh.² levantarse.¹ resucitar levantarse.¹ levantarse de dormir.¹
◆ ehua +, nin: madrugar. {yohuac ninehua}¹ edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha. {nino, coneitta nipiltontli ipan ninehua}¹ madrugar. pret.: yohuac onineuh. {yohuac ninehua}²
◆ ehua, nite: levantar al que está echado. pret.: oniteeuh.²
◆ ehua, nohuic: dar fastidio, o dar en rostro el manjar al enfermo. pret.: onohuic euh.²
exihuitl: tres años.²
exihuitl: tres años.²
exiuhtia, n: tardar o detenerse tres años en alguna parte. pret.: onexiuhti.²
exiuhtia, n: tardar o detenerse tres años en alguna parte. pret.: onexiuhti.²
exiuhtica: tres años de espacio.¹ a cabo de tres años, o al tercero año, o espacio de tres años.²
◆ exiuhtica, iyexiuhyoc: a cabo de tres años o al tercero año.¹
exiuhtica: tres años de espacio.¹ a cabo de tres años, o al tercero año, o espacio de tres años.²
◆ exiuhtica, iyexiuhyoc: a cabo de tres años o al tercero año.¹
ilpiya, nic: atar algo.¹
◆ ilpiya, nino: ceñirse. pret.: oninolpi.²
◆ ilpiya, nite: atar a alguno, o prenderlo y encarcelarlo. pret.: oniteilpi.² echar en la cárcel.¹ encarcelar a otro.¹ tomar prendiendo.¹ prender.¹ asir o prender a otro.¹
◆ ilpiya, nitla: atar alguna cosa. pret.: onitlalpi.² anudar algo.¹ atar algo.¹ cerrar la bolsa.¹ atar algo.¹ Véase además: tlalpiya.
◆ ilpiya, nitlaoppa: reatar otra vez.¹
◆ ilpiya +: tomar a pechos el negocio. {ipan nino, lpiya}¹ tomar a pechos el negocio. {ipan nino, lpiya}¹ reatar otra vez. {nitlaoppa ilpiya}¹
◆ ilpiya +, mo: cabo o fin de edad que tenían de cincuenta y tres años. {xihuitl molpiya}¹ cabo o fin de edad que tenían de cincuenta y tres años. {xihuitl molpiya}¹
◆ ilpiya +, niqu: reatar otra vez. {occeppa niquilpiya}¹ reatar otra vez. {oppa niquilpiya}¹ reatar algo. pret.: occeppa oniquilpi. {occeppa niquilpiya}² reatar algo. pret.: oppa oniquilpi. {oppa niquilpiya}²
◆ ilpiya +, nite: atar los pies a otro, o manear bestias. pret.: onite icxiilpi. {icxi ilpiya, nite}² atraillar perros o cosas semejantes. {nite, nehuan ilpiya}¹
◆ ilpiya +, nitla: reatar algo. pret.: onitlaoppa ilpi. {oppa ilpiya, nitla}² atar una cosa con otra. pret.: onitlanehuanilpi. {nehuan ilpiya, nitla}²
in oyuhonxihuitl: después de dos años o después de pasados dos años.¹
inicuac yeyexihuitl: y después de tres años, o pasados tres años.²
inmochiuh +: andar en dos años que acaeció algo. {yeyauh onxiuhtiz inmochiuh}¹ andar en un año que se hizo o aconteció algo. {ye yauh cexiuhtiz inmochiuh}¹
inoquiz yexihuitl: después de tres años, o pasados tres años. et sic de alijs.²
inoyuh yexihuitl: después de tres años.²
inye yuh onxihuitl: después de dos años o después de pasados dos años.¹
ipan: sobre, preposición.¹ encima de algo. preposición.²
◆ ipan +: echar las cosas a la mejor parte. pret.: cualli ipan oniccuep. {cualli ipan niccuepa}² silla de caballo. {cauallo ipan icpalli}² fiar en hacienda abonándola. pret.: ipan oninixquetz. {ixquetza, ipan nin}² ídem. (mazan huel iuhyauh: moderadamente, o hágase con moderación.) {mazanhuel ipan}² ocho mil y seis cientos. {cenxiquipilli ipan centzontli ipan matlacpohualli}² encomendar mi necesidad al que me puede socorrer en ella, catándole primero la benevolencia. metáf. {atihuitzo atahuayo ipan nimitznomachitia}² airado por mucho tiempo. {icualan ipan nemi}² graduado en ciencia. {tlamahuizomactli ipan tlamatiliztli}² arras de casamiento. {cihua nemactli ipan nenamictiliztli}² caminante así. {cauallo ipan yani}¹ día y medio. {cemilhuitl ipan nepantla tonatiuh}¹ aparecer en figura de alguna cosa. {itla ipan nino, quixtia}¹ aparecimiento así. {itla ipan nequixtiliztli}¹ menospreciar. {atle ipan ni, tlachia}¹ desacato tal. {atle ipan teittaliztli}¹ ídem. pret.: cualli ipan onictlachialti. {cualli ipan nictlachialtia}² tener algo por cosa incomportable y pesada. {ayehualiztli ipan nicmati}² tener en gran estima el padre a su hijo. {cozcateuh quetzalteuh ipan nimitzmati}¹ echar a mala parte las cosas. {zan tlein ipan niccuepa}¹ mediano entre grande y chico. {zan ipan}¹ odrecillo odre pequeño. {zan ipan cualli ehuaxiquipilli}¹ infamia. {aoctle ipan teittalizzotl}¹ tener en gran estima el padre a su hijo. {cozcatl; quetzalli ipan nimitzmati}¹ mes y medio. {centetl metztli ipan tlaco}¹ condición tener así. {yuh ipan nitlacat}¹ tanto y medio. {ixquich ipan centlacol}¹ nacemos con esta naturaleza y condición, o inclinación. {niman yuh ipan titlacati}² oportuna cosa con sazón. {huel ipan monequi}¹ echar las cosas a la más flaca parte. pret.: zantlein ipan oniccuep. {zantlein ipan niccuepa}² obstinación. {acualli ipan nechicahualiztli}¹ hacer algo de mala gana. {tequitl ipan nicmati}¹ tomar en buena parte. {cualli ipan nic, cuepa}¹ edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha. {nipiltontli ipan ninomati}¹ acertar a lo que se tira. {huel ipan nicuica}¹ cabalgar a caballo. {cauallo ipan ninotlalia}¹ airado largo tiempo. {icualan ipan nemi}¹ jinete. {cototzyetiuh ipan cauallo}¹ perseverante. {cualli ipan nemini}¹ id est, no lo ternás por cosa de poco valor. {azanitla ipan ticmatiz}² tener gran amor el padre al hijo. metáf. {quetzalteuh, cozcateuh ipan nimitzmati}² desastrado. {ohui ipan yani}² condición natural. {iuh ipan tlacatiliztli}² arras de casamiento. {cihua tetlauhtilli ipan nenamictiliztli}² tenerse o estimarse en poco. pret.: atle ipan oninottac. {atle ipan ninotta}² perseverancia así. {cualli ipan nemiliztli}¹ libras dos y media. {ontlatamachihualoni ipan tlaco}¹ acertar a lo que se tira. {huel ipan nictlaxilia}¹ infamado ser. {aoctle ipan nitto}¹ infamado. {aoctle ipan nitto}¹ desmerecer. {aoctle ipan ninotta}¹ condición natural. {yuh ipan tlacatiliztli}¹ libra y media. {centlatatnachihuaioni ipan tlaco}¹ oportunamente. {huel ipan}¹ ídem. pret.: cualli ipan onicma. {cualli ipan nicmati}² después que me bautice. {nonecuatequiliz ipan}² ir o andar a caballo. pret.: cauallo ipan onia. {cauallo ipan niauh}² morir de coraje. {nocualan ipan nimiqui}¹ mes y medio. {cemetztli ipan tlaco}¹ caminante así. {cauallo ipan yetiani}¹ cabalgar a caballo. {cauallo ipan nitleco}¹ caminar a caballo. {cauallo ipan nietiuh}¹ airado largo tiempo. {icualan ipan nemini}¹ desastrado. {ohui ipan yani}¹ estimar en poco o en nada. {atle ipan nicmati}¹ marzal cosa de este mes. {marzo ipan mochihuani}¹ dos libras y media. {ontlatamachihualoni ipan tlaco}² lo mismo es que noyollo connamiqui. {noyollo ipan yauh}² siete cientos. {centzontli ipan caxtolpohualli}² ocho mil y seis cientos. {cenxiquipilli ipan centzontli ipan matlacpohualli}² aparecer en figura de otra cosa. pret.: itla ic oninoquixti. {itla ipan ninoquixtia}² ídem. (icualan ipan nemi: airado por mucho tiempo.) {icualan ipan nemini}² obstinación o perseverancia en el mal. {acualli ipan nechicahualiztli}²
◆ ipan +: edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha. {nino, coneitta nipiltontli ipan ninehua}¹ reconocer algo, o caer en la cuenta de lo que no entendía bien. pret.: noyollo ipan oya. {yollo ipan yauh, no}²
iyeiuh yexihuitl: y después de tres años, o pasados tres años.²
iyexiuhyoc: de allí a tres años.² al tercero año.¹
◆ iyexiuhyoc +: a cabo de tres años o al tercero año. {exiuhtica, iyexiuhyoc}¹
macuilpohualxiuhtiliztli: siglo, espacio de cien años.² siglo, espacio de cien años.¹
mati, nimitz +: tener en gran estima el padre a su hijo. {cozcatl; quetzalli ipan nimitzmati}¹ tener en gran estima el padre a su hijo. {cozcateuh quetzalteuh ipan nimitzmati}¹ tener gran amor el padre al hijo. metáf. {quetzalteuh, cozcateuh ipan nimitzmati}²
◆ mati +, nino: echar a mala parte las cosas. {ayo ninomati}¹ edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha. {nipiltontli ipan ninomati}¹ aficionarse o aplicarse a algo. {tetech ninomati}¹ acostumbrarse a algo. {ompa ninomati}¹ hallarse bien con alguno. {tetech ninomati}¹ aficionarse o aplicarse a algo. {itech ninomati}¹ pensar con opinión. {yuh ninomati}¹ esquivar. {atetech ninomati}¹ pensar que es así. pret.: iuh oninoma. {iuh ninomati}² hallarse mal en algún lugar. {amo nican ninomati}¹ acostumbrarse a algo. {itla itech ninomati}¹ aficionarse a otro, o hallarse bien con su conversación. pret.: tetech oninoma. {tetech ninomati}² tenerse en mucho con presunción y altivez. {aczan ninomati}² aficionarse a algo, o habituarse a alguna cosa. pret.: itla itech oninoma. {itla itech ninomati}² aficionarse a algo, o hallarse bien con ello. pret.: itech oninoma. {itech ninomati}² paréceme que no soy yo, o paréceme que estoy fuera de mí. {iuhquin aocmo nehuatl ninomati}²
◆ mati +, no: aplicarse o aficionarse a algo. {itechni, nomati}¹
matlactzonxihuitl: cuatro mil años.²
maxaloa, nech: volverse algo en naturaleza y costumbre.¹ volvérseme en naturaleza alguna cosa, por la costumbre de muchos años. pret.: onechmaxalo.²
◆ maxaloa, nic: hacer traición el casado a su mujer, teniendo parte con otra, o ella a él cometiendo adulterio. pret.: onicmaxalo.² hacer traición la mujer a su marido, adulterando con otro, o él con otra.¹
nauhxihuitl: cuatro años.² cuatro años.¹
nauhxiuhtica: espacio de cuatro años, o después de cuatro años.² cuatro años de tiempo, o espacio de cuatro años.¹
nechca: de allí o allí.¹ allí. adv.²
◆ nechca +: días ha. {yecuel nechca}¹ días ha. {yecuel nechca}² antiguamente, o los años pasados. {ocye nechca}²
nipiltontli +: edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha. {nino, coneitta nipiltontli ipan ninehua}¹
nipiltontli ipan ninomati: edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
ocye nechca: antiguamente, o los años pasados.² Véase: ocyenechca.
olpiya +, m: término de tiempo que tenían y contaban de cincuenta en cincuenta y tres años. {xihuitl molpiya}²
onxihuitl: dos años.¹ dos años.²
◆ onxi-huitl +: después de dos años o después de pasados dos años. {inye yuh onxihuitl}¹
onxiuhtia, n: tener dos años de edad, o tardar dos años en alguna parte. pret.: ononxiuhti.² durar dos años.¹
onxiuhtia cauallo: potro de dos años. et sic de alijs.² potro de dos años.¹
onxiuhtiz +: andar en dos años que acaeció algo. {yeyauh onxiuhtiz inmochiuh}¹
oonxiuhtica: cada dos años.¹
oxxiuhtia, n: tener edad de dos años, o tardar dos años en alguna parte. pret.: onoxxiuhti.²
oxxiuhtia cauallo: potro de dos años.²
oyuhonxihuitl +: después de dos años o después de pasados dos años. {in oyuhonxihuitl}¹
pillamilia, nino: decir que tiene poca edad, el que es de mucha. pret.: oninopillamili.² edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
pipilitoa, nino: decir, o afirmar que soy de poca edad, siendo de mucha. pret.: oninopipilito.² edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
pipilmati, nino: lo mismo es que pipilitoa.² edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
pipilnequi, nino: edad no conocida o encubierta de los muchos años que alguno tiene diciendo ser de menos años de los que ha.¹
quezquixihuitl +: no ha pocos años. {amo quin quezquixihuitl}²
xihuitl molpiya: término de tiempo que tenían y contaban de cincuenta en cincuenta y tres años.²
yexihuitl +: y después de tres años, o pasados tres años. {iyeiuh yexihuitl}² al tercero año. {in yeiuh yexihuitl}² después de tres años. {inoyuh yexihuitl}² después de tres años, o pasados tres años. et sic de alijs. {inoquiz yexihuitl}²
yexiuhtica: al tercero año.¹ al tercero año, o después de tres años.²
yeyauh onxiuhtiz inmochiuh: andar en dos años que acaeció algo.¹
yeyexihuitl +: y después de tres años, o pasados tres años. {inicuac yeyexihuitl}²
yonxiuhyoc: después de dos años o después de pasados dos años.¹
yuh: así o de esta manera.¹
◆ yuh +: naturalmente ser así, o de su naturaleza tener alguna propiedad. {niman yuh nitlacatl}¹ todo el día. {huel yuh cemilhuitl}¹ aunque. {azo yuh}¹ naturalmente ser así, o de su naturaleza tener alguna propiedad. {niman yuh niyol}¹ después de dos años o después de pasados dos años. {inye yuh onxihuitl}¹ propiedad natural. {niman yuh tlacatiliztli}¹ hacer algo adrede. {zan yuh nicchihua}¹ naturalmente ser así, o de su naturaleza tener alguna propiedad. {niman yuh niquiz}¹ nacemos con esta naturaleza y condición, o inclinación. {niman yuh ipan titlacati}²
atompitztli: pilar horadado de fuente, sobre el cual se pone la taza, &c.² pilar de fuente sobre que se pone la taza de los caños que corren.¹
◆ atompitztli: = atohuitztli²
cuauhtla: montaña o montañas.¹ desierto.¹ montaña, arboleda o bosque.² serranía tierra montañosa.¹ bosque de árboles.¹ arboleda.¹
◆ cuauhtla +: olivar, lugar de olivas. {aceite cuauhtla}¹ montaña deleitable. {tepapaquiltican cuauhtla}¹ cidral. {cidra cuauhtla}² naranjal. {naranja cuauhtla}² campo. {zacatla cuauhtla}¹ cidral. {cidra cuauhtla}¹ naranjal. {naranja cuauhtla}¹
ichcatilmachiuhqui: peraile que hace paños.¹ el que labra en lana, y hace paños o sayales.²
◆ ichcatilmachiuhqui +: sayalero que obra sayales. {chamahuac, ichcatilmachiuhqui}¹ sayalero que obra sayales. {huapahuac, ichcatilmachiuhqui}¹
ictech +: engaños poner y artificios para dañar a otro. {miectlamantli ictech tlachichihuilia in tlacatecolotl}¹
ictechmoyeyecoltia +: engaños poner y artificios para dañar a otro. {miectlamantli ictechmoyeyecoltia}¹
ixcuicuitla: lagañoso.¹ lagañoso.²
ixcuitla: lagañoso.²
ixxima, nitla: tundir paños. pret.: onitlaixxin.² tundir paño.¹
mahuiztlachihuale: hazañoso.² hazañosa cosa así.¹
miectlamantli ictech tlachichihuilia in tlacatecolotl: engaños poner y artificios para dañar a otro.¹
miectlamantli ictechmoyeyecoltia: engaños poner y artificios para dañar a otro.¹
necacayahualiztica +: escarneciendo así, o engañando. {teca necacayahualiztica}² engañosamente de esta manera. {teca necacayahualiztica}¹
nexpaca, nitla: colar paños para lavarlos. pret.: onitlanexpacac. vel. onitlanexpac.² colar paños.¹
nextlatia, nitla: lo mismo es que nexcuacualatza.² adobar ropa vieja.¹ colar paños.¹
paca, nitla: lavar algo, o batanar paños o sayales. pret.: onitlapacac. vel. onitlapac.² batanar.¹ Véase además: tlapaca.
quequeloliztica: engañosamente así.¹
quichihuani +: hazañoso así. {temamauhti tetzahuitl quichihuani}¹ cabal y universal persona. {mochiuel quichihuani}² cumplidor tal. {mochuel quichihuani}¹ ejercitado en negocios. {mochiuel quichihuani}¹
quimatini: mañero o mañoso.¹ mañoso.²
◆quimatini +: sabio o sabidor de cosas divinas. {teoyotl quimatini}¹
tatapahua: pañoso vestido de remiendos.¹ vestido de esta manta.²
teca necacayahualiztica: engañosamente de esta manera.¹ escarneciendo así, o engañando.²
tecanecayahualizticate: engañosamente así.¹
tecoco: dañosa cosa que daña.¹ cosa que escuece y duele.² dura, difícil y cruel cosa.¹ ásperamente así.¹
tecocoani: ídem. (tecoco: cosa que escuece y duele.)² dañosa persona.¹
tecocolizcuiti: cosa que hace enfermar.² dañosa cosa que daña.¹
teixcuepaliztica: engañosamente así.¹ engañosamente, o embaucando y haciendo trampantojos a otro.²
teixpopoyochihualiztica: engañosamente así.¹ engañosamente de esta manera.¹
teixpopoyochiutaliztica: engañosamente y con trampantojos, o sofisterías.²
temamauhti tetzahuitl quichihuani: hazañoso así.¹
tepetla: serranía, o montañas.² serranía tierra montañosa.¹ montaña o montañas.¹
tequenchihuani: dañosa persona.¹ dañador.¹ persona perjudicial y dañosa.²
tetentlamachiliztica: enlabiando con palabras engañosas y cautelosas, o con enlabiamiento cauteloso de palabras.²
tetzahuitl +: hazañoso así. {temamauhti tetzahuitl quichihuani}¹ hazaña escandalosa y mala. {temamauhti tetzahuitl}¹ hazaña escandalosa y mala. {teizahui tetzahuitl}¹
tetzauhmahuiztic: hazaña, o hecho heroico y maravilloso.² hazañosa cosa así.¹
◆ tetzauhmahuiztic: = tetzauhtla-mahuizolli²
texixicoliztica: engañosamente.² burlando así.¹ engañosamente de esta manera.¹
tilmachiuhqui: peraile que hace paños.¹
tlacaittaliztica: engañosamente así.¹ hipócritamente.²
tlacanexililiztica: engañosamente así.¹
tlacatecolotl: ídem. (tlacatecolotl: diablo.)² diablo.¹ demonio.¹ diablo.² demonio o diablo.²
◆ tlacatecolotl +: demonio tener. {iticca in tlacatecolotl}¹ engaños poner y artificios para dañar a otro. {miectlamantli ictech tlachi-chihuilia in tlacatecolotl}¹ endemoniado. {itic monahualtian tlacatecolotl}¹ endemoniado. {itic monahualtia in tlacatecolotl}²
tlachichihuilia, nite: traición hacer o tratar.¹ armar zancadilla o lazo a otro poner celada, o trabajar de hacer mal otro. pret.: onitetlachichihuili.² tratar traición a otro.¹ causa dar o ocasión de que maltraten a otro.¹ celada echar así.¹ engaños poner y artificios para dañar a otro.¹
◆ tlachi-chihuilia +: engaños poner y artificios para dañar a otro. {miectlamantli ictech tlachichihuilia in tlacatecolotl}¹
tlaimatiliztica: ídem. (tlaimatca: próvidamente.)² mañosamente.¹
tlaimatini: industrioso o mañoso, que provee bien lo que conviene hacerse, a tiempo y sazón.² mañero o mañoso.¹ proveedor.¹
tlaimatqui: ídem. (tlaimatini: industrioso o mañoso, que provee bien lo que conviene hacerse, a tiempo y sazón.)² proveedor.¹
tlaixpaniliztica: engañosamente así.¹ fingidamente, o con hipocresía.²
tlaltzacutli: greda, o yeso.² greda para adobar paños.¹ yeso.¹
◆ tlaltzacutli +: ídem. (iztac tlalzazalic: greda tierra blanca y pegajosa, o gruesa.) {iztac tlaltzacutli}² yeso, o cosa semejante. {tetzahuac tlaltzacutli}² greda tierra blanca. {iztac tlaltzacutli}¹
tlalzazalic: greda para batanar o lavar ropa.² greda para adobar paños.¹
◆ tlalza-zalic +: greda tierra blanca y pegajosa, o gruesa. {iztac tlalzazalic}² greda tierra blanca. {iztac tlalzazalic}¹
tlanextlatilli: adobada ropa así.¹ cernada.¹ colados paños.¹ manta renovada o lavada con cernada o colada.²
tlapactli: lavada cosa.¹ mendrugo.¹ cosa lavada o batanada.² batanado.¹ colados paños.¹
◆ tlapactli +: lana sucia. {ayamo tlapactli ichcatomitl}¹
tlapani: dividirse así.¹ tintor.¹ quebrarse algo, o el tintorero que tiñe paños. pret.: otlapan.²
◆ tlapani +: naufragio padecer. {nopan tlapani in acalli}¹ flaca, cosa no recia. {ayohui tlapani}¹ cosa que fácilmente se quiebra. et sic de alijs. {aohui tlapani}² padecer naufragio. pret.: onopan tlapan in acalli. {nopan tlapani in acalli}²
tlatlamachiani: mañero o mañoso.¹
tlatlamachiliztica: mañosamente.¹ industriosa, o mañosamente.²