Diccionario español - nahuatl estándar
Se encontraron 11 resultados para «corazon».
corazón: yolotl, yolotli
corazón del maíz (olote): olotl
corazón limpio: yoloistak
ablandar (el corazón): yolpapatstia
doler el corazón: yoloteneua, yolokokoya
dolor del corazón: yolokuakualotl
latido (del corazón): teteyolokuikatl
Tepeyolotl: Tepeyolotl (Corazón de la montaña)
corazonada: yoloyotl
corazoncito: yolotsin, yolotsintli
corazones: yoyolo
Diccionario nahuatl estándar - español
Se encontraron 17 resultados para «corazon».
iknoyouani: amigo de corazón benévolo m
koskayolotl: corazón precioso m, para califica aquellos que tienen una conducta excelente.
motsakki: retirado, encerrado, persona que ha sido encerrada para dialogar con con dios a través de su propio corazón.
olotl: olote m, corazón del maíz m, el tallo de la mazorca.
peyotl: peyote m (echinocactus williamsii), capullo de planta m, planta cactácea en forma de corazón con propiedades alucinógenas y se usa para hablar con los dioses.
teteyolokuikatl: latido del corazón m
yoloistak: corazón limpio m
yolokokoya: doler el corazón
yolokuakualotl: dolor cardiáco m, dolor del corazón m
yoloteneua: doler el corazón
yolotl 1: s corazón m
noyolo ➜ mi corazón
nimitstlasojtla ika nochi noyolo ➜ te amo con todo mi corazón
yolotli: corazón m
yolpapatstia: ablandar el corazón
yolotsin: corazoncito
yolotsintli: corazoncito
yoloyotl: corazonada f
yoyolo: corazones m
Diccionario nahuatl de la huasteca veracruzana - español
Se encontraron 8 resultados para «corazon».
altepeyolko adv.: En el centro del pueblo o ciudad. En el corazón de la ciudad.
iyolko adv.: En el corazón. Dentro del corazón. En su corazón.
no- pref.: Mío. ej. Noaxka, me pertenece, es mío. Es de mi propiedad. Noyolo, mi corazón. Nocha, mi casa, en mi casa, en mi hogar, Nochantli.
noyoltipa adv.: En mi corazón.
teileuilistli n.: Deseo, ansiedad. Gustar a alguien. ej. Nimitsileuiya nochi ika noyolo, te deseo con todo mi corazón.
teyolchikaualistli n.: Alivio. Alivio en el corazón.
tlajpaloli n.: 1 Saludo. 2 Obsequio, regalo. ej. Xiseeli ni tlajpaloli nimitsmaka ika noyolo, recibe este obsequio que te lo doy de corazón.
yolo n.: Corazón. ej. Nimitsneki ika nochi noyolo, te quiero con todo mi corazón.
Diccionario nahuatl - español de Clavijero
Se encontraron 5 resultados para «corazon».
eli: corazón, ánimo
yolapana: ablandársele el corazón
yolotli: corazón
yoloxochitl: cierta flor grande y de singular fragancia, que cerrada remeda la figura del corazón
yolpetlaua: descubrir su corazón
Diccionario nahuatl - español de Molina editado por UNAM
Se encontraron 103 resultados para «corazon».
amana, nech: enfadarme alguno.¹
◆ ama-na, nin: turbarse el corazón.¹ distraerse interiormente, turbarse alborotarse o desasosegarse. pret.: oninaman.² alterarse y turbarse por algún negocio, o por estar ya al cabo o en pasamiento.¹ ruido hacer y patear con ira.¹ desasosegarse.¹
◆ amana, nit,: alterar a otro de esta manera.¹
◆ ama-na, nite: desasosegar a otro.¹ inquietar molestar.¹
◆ amana +: alterar a otro de esta manera. {nit, amana}¹
amoyollo: desmemoriado.¹ flojo en el ánimo.¹ olvidadizo.¹ olvidadizo o boto de ingenio.²
◆ amoyollo +: sey ciertos o tened entendido. {mayo ye in amoyollo}² inconstante. {amoyollo chicahuac amoyollo tlapaltic}¹ vuestro corazón de carne. {nacatl amoyollo}² sed ciertos, o tened entendido. {mahuel yuhye in amoyollo}²
cenca quemmochihua innollo: turbarse y alterarse el corazón, o recibir algún disgusto y desabrimiento de algo. pret.: cenca icquen omochiuh innoyollo.²
chicahuac: anciano.¹ robliza cosa recia.¹ anciana mujer.¹ sana cosa en sí.¹ firme cosa.¹ esforzado así.¹ lo mismo es que chicactic.² recio no doliente.¹ recia cosa.¹ fuerte cosa.¹ envejecido.¹ animoso de esta manera.¹
◆ chicahuac +: obstinado confirmado en mal. {oipan chicahuac in tlahuelilocayotl}¹ flaca, cosa no recia. {amo chicahuac}¹ inconstante. {amoyollo chicahuac amoyollo tlapaltic}¹ grande de corazón. {yollo chicahuac}¹ flaca, cosa sin fuerzas ni ánimo, o cobarde. {aocmo chicahuac}¹ hombre de poco ánimo e inconstante. {amo yollo chicahuac}² vino rebotado o desvanecido. {amo chicahuac octli}¹ flaco que no se puede tener o enfermizo. {niman amo chicahuac}¹ flaca, cosa magra o maganta. {amo chicahuac}¹ flaco que no puede pelear. {amo chicahuac}¹
chichinaca +, no: tener dolor, o mal de corazón o algún aflicción interior. pret.: noyollo ochichinacac. {yollo chichinaca, no}²
cocoa, nech nocomal: doler el bazo.¹
◆cocoa, nino: estar enfermo. pret.: oninococo.² lisiarse.¹ malo estar.¹
◆ cocoa, nite: lastimar a otro. pret.: onitecoco.² correr a otro escarneciendo del.¹ llagar hiriendo.¹ herir.¹ lisiar o dañar.¹
◆ cocoa +, mo: doliente así. {itzontecon mococoa}¹ doliente así. {inacaz mococoa}¹ doler las tripas. {nitic mococoa}¹ dolerme el vientre o las tripas. pret.: nitic omococo. {itic mococoa, n}² dolerme el corazón. pret.: onoyollo mococo. {yollo mococoa, no}²
cualli yyollo: hombre de buen corazón sincero y sin doblez, o hombre santo.² simple persona sin doblez.¹ hombre santo.¹
cuchillo +: mangorrero cuchillo. {huey cuchillo}¹ destemplado cuchillo o cosa semejante. {tleticaitlacauhqui cuchillo}¹ cuchillo mangorrero. {ipanocammonequi cuchillo}² mangorrero cuchillo. {ipanocmonequi cuchillo}¹ destemplado cuchillo o cosa semejante. {cuauhtlatlac cuchillo}¹ traspasar el cuchillo el corazón de la virgen. {yuhquinma cuchillo oquitocaticalac ini yollotzin}¹
huey yollo: grande de corazón.¹ Véase: hueyyollo.
huey yollocayotl: magnanimidad así.¹ grandeza de corazón.¹ Véase: hueyyollocayotl.
hueyca yollo: persona de. gran corazón y animosa.² Véase: hueycayollo.
hueycayollo: magnánimo.¹ grande de corazón.¹
hueycayollotiliztli: grandeza de corazón.¹ animosidad tal.²
hueyyollo: animoso y de gran corazón.²
ichiqui, nitla: raspar el corazón del maguey para sacar miel. pret.: onitlachic.² Véase además: tlachiqui.
◆ ichiqui +, nin: entremeterse en algún negocio. {tetlan ninichiqui}¹
inchichixtiuh +: hacerse poco a poco, o sin advertir de mala condición y de amargo corazón. {zaniuhnenti inchichixtiuh noyollo}²
ini +: traspasar el cuchillo el corazón de la virgen. {yuhquinma cuchillo oquitocaticalac ini yollotzin}¹ cuánto hay desde la ceniza a la pascua de resurrección? {in miercoles inipam mocui nextli quexquichca quitztica ini}¹ y esto. s. acaeció. {auh ini}²
◆ ini +: asosegar y quietar a otro. {nic, huellalilia ini yollo}¹
innollo +: turbarse y alterarse el corazón, o recibir algún disgusto y desabrimiento de algo. pret.: cenca icquen omochiuh innoyollo. {cenca quemmochihua innollo}²
innoyollo +: encenderse de ira. {tlehualani innoyollo}¹ inflamarse y abrasarse el corazón. pret.: otlecomon innoyollo. {tlecomoni innoyollo}² estar bien con alguno y tenerle afición y buena voluntad. {tetech huelca innoyollo}² afligirse y angustiarse mucho. pret.: onicteopouh. &c. {nicteopoa in nix innoyollo}² buena voluntad tener a otro. {tetech huelca innoyollo}¹
iuhquin otequiz iyollo: endurecido de corazón.²
iuhquin tetlyyollo: duro de corazón.²
iuhquin tlecomoni noyollo: inflamarse el corazón con amor. &c. pret.: iuhquin otlecomon noyollo.²
iyollo: meollo de cosa seca.² meollo de fruta seca.¹
◆ iyollo +: virtuoso. {cualli iyollo}¹ embelesado o abobado, o transportado y arrobado. {aizca iyollo}² endurecido de corazón. {iuhquin otequiz iyollo}² disoluta mujer. {ocholo iyollo}² salvo como quiera. {aquenca iyollo}¹ virtuoso. {yectli iyollo}¹
◆ iyollo +: habituado así. {ye iuhca yyollo}¹ disoluta mujer. {aocmotlalia yyollo}¹ mansa cosa. {aquenca yyollo}¹ pensativo. {can onhuehuetztinemi yyollo}¹ fiel de balanza. {pezo yyollo}² compasivo y piadoso. {icnoyohuani yyollo}² hombre de buen corazón sincero y sin doblez, o hombre santo. {cualli yyollo}² habituado a alguna cosa, o experimentado en ella, o tener intención y propósito de hacer algo. {yeiuhca yyollo}² obstinarse y endurecerse. pret.: iuhquintetl omocuep yyollo. {iuhquin tetlmocuepa yyollo}² sapientísimo. {iuhquin teotl yyollo}² simple persona sin doblez. {cualli yyollo}¹ desalmado flojo. {atle yyollo quimati}¹ fiel de balanza. {pezo yyollo}¹ inocente cosa. {yectli yyollo}¹ duro de corazón. {yuhquin otequiz yyollo}¹ sabio en excesiva manera. {yuhquin teotl yyollo}¹ duro de corazón. {yuhquin tetl yyollo}¹ fiel que cree en la fe. {yectli yyollo}¹ aficionado así. {itla itech octzi yyollo}¹ disoluta mujer. {ocholo yyollo}¹ benigno. {icnoyo yyollo}¹ cuesco de fruta. {xo cotl yyollo}¹ disoluta mujer. {aoccanca yyollo}¹ flojo en el ánimo. {atle yyollo}¹ especulativo. {moyolnonotzani canimmach nemi yyollo}¹ hombre santo. {cualli yyollo}¹
mimiquiliztli +: mal de corazón. {yollo mimiquiliztli}² perlesía, enfermedad. {nacayo mimiquiliztli}²
mimiquini +, ni: tener mal de corazón. pret.: onoyollo mimiquia. {yollo mimiquini, ni}²
mococoqui: doliente.² doliente así.¹
◆ mo-cocoqui +: doliente de corazón. {yollo mococoqui}² doliente de los ojos. {ixtelolo mococoqui}² doliente de esta manera. {ixtelolo mococoqui}¹
nacatl amoyollo: vuestro corazón de carne.²
nextia +, nicual: descubrir lo que tenía en el corazón. pret.: onicualpani nexti. {pani nextia, nicual}²
◆ nextia +, nino: esconderse. {amo ninonextia}¹
◆ nextia +, nitla: ídem. pret.: onitlapani nexti. {pani nextia, nitla}²
neyolellelaxitiliztli: angustia y aflicción grande del corazón, o gran enojo y pena.²
neyollotetiliztli: endurecimiento de corazón, o protervia.² obstinación.¹
neyoltequipacholiztli: pesadumbre así.¹ aflicción, o pena del corazón y pesar.² fatiga del ánima.¹ penitencia.¹ arrepentimiento tal.¹
neyoltonehualiztli: pesadumbre así.¹ ídem. (neyoltequipacholiztli: aflicción, o pena del corazón y pesar.)² penitencia.¹ arrepentimiento tal.¹
nocenyollocacopa: de todo mi corazón.¹
nocenyollocopa: de todo mi corazón.¹
nopammomana +: desvanecerse. {tlayohuallotl nopammomana}¹ tener vaguidos, o enfermedad que me cubre el corazón y hace perder el sentido. {tlayohuallotl nopammomana}²
noquiyahuacpa nitlatoa: encubrir a los otros lo que tiene en el secreto de su corazón, o el intento que tiene. &c. pret.: noquiyahuacpa onitlato. metáf.²
ollotl: mazorca el corazón de ella después de desgranada.¹
olotl: el corazón, o espiga desgranada de la mazorca de maíz.²
◆ olotl +: doce mazorcas así. {matlac olotl omome}² catorce mazorcas tales. {matlac olotl onnahui}² trece mazorcas tales. {matlac olotl omei}² diez mazorcas de maíz o diez batatas, o cosas semejantes. {matlac olotl}²
oquitocaticalac +: traspasar el cuchillo el corazón de la virgen. {yuhquinma cuchillo oquitocaticalac ini yollotzin}¹
otequiz +: endurecido de corazón. {iuhquin otequiz iyollo}² duro de corazón. {yuhquin otequiz yyollo}¹
pachiuhtica noyollo: estar contento y satisfecho mi corazón.²
pani nextia, nicual: descubrir lo que tenía en el corazón. pret.: onicualpani nexti.²
pani nextia, nitla: ídem. (pani nextia, nicual: descubrir lo que tenía en el corazón) pret.: onitlapani nexti.²
peyotl: capullo de seda, o de gusano.² tela del corazón.¹ capullo de gusano.¹
quemmochihua +: turbarse y alterarse el corazón, o recibir algún disgusto y desabrimiento de algo. pret.: cenca icquen omochiuh innoyollo. {cenca quemmochi-hua innollo}² cosa que no recibe alteración o mudanza. i. que siempre está en su ser y perfección. {aic quemmochihua}²
tecenyoloca: de todo corazón.¹
tecenyololocacopa: de todo corazón.¹
tecuini: encenderse la leña.¹ encenderse mucha paja junta o montón de leña y arder con gran furia y ruido.¹ arder echando llama.¹ encenderse el fuego, echando llama, o batir y dar golpes el corazón.²
tepitztic +: grande de corazón. {yollo tepitztic}¹
tetecuiquiliztli +: dolor o alteración del corazón. {yollo tetecuiquiliztli}²
tetiliztli: dureza tal, o endurecimiento.² dureza tal.¹
◆ tetiliztli +: grandeza de corazón. {yollo tetiliztli}¹
tetl: huevo generalmente.¹ piedra, generalmente.² piedra.¹ enfermedad.¹ canto o piedra.¹ Véase también: iteuh.
◆ tetl +: tener alguno necesidad de ser reprendido y corregido, o desear alguno ser corregido y enmendado de otros. {cuahuitl tetl quinequi}² endurecerse obstinarse. {yuhquin tetl mocuepa noyollo}¹ duro de corazón. {yuhquin tetl yyollo}¹ ara de altar. {tlateochihualli tetl}¹ piedra imán. {tlaihiyoanani tetl}¹ castigador tal. {cuahuitl tetl quitetoctiani}¹ piedra que se trasluce. {naltona tetl}¹ piedra imán. {tlaihiyoanani tetl}² piedra imán. {tlaa-cocuini tetl}¹ pedregal. {moca tetl}² piedra que se trasluce. {ompa ontlaneci tetl}¹ peña gran piedra. {huey tetl}¹ grande de corazón. {yollo tetl}¹ acarreadas piedras. {tlazactli tetl}¹ reprender, corregir, y castigar a otro. pret.: cuahuitl tetl onictetocti. {cuahuitl tetl nictetoctia}² piedra imán. {tlaacocuini tetl}² aserrar piedras o cosas semejantes. {nic, xoxotla in tetl}¹
tetlyyollo +: duro de corazón. {iuhquin tetlyyollo}²
teyolcuitlatzayan: espantable cosa que pone gran temor.¹ cosa que atormenta y aflige mucho el corazón.²
teyolizahuiliztli: sobresalto, o alboroto y turbación del corazón.² alteración así.¹
teyollocacopa: de corazón, o de voluntad, o libre y voluntariosamente.² voluntariosamente.¹
teyollochololtiani: el que levanta el corazón a otro, incitándolo, o provocándolo a que haga algo.² incitador.¹
teyollocopa: lo mismo es que teyolloca copa.² de corazón.¹
teyollotlama: de voluntad, o voluntariosamente.² de corazón.¹ voluntariosamente.¹
teyolmauhtiliztli: sobresalto, o alboroto del corazón.² alteración así.¹
tlaolxonehuatl: afrechos, o salvados.² hollejos, o cosa semejante, del corazón de la mazorca de maíz.² pico del grano de maíz.¹
tlapaltic: fuerte cosa.¹ recia cosa.¹ firme cosa.¹ robliza cosa recia.¹ cosa recia y fuerte.²
◆ tlapaltic +: inconstante. {amoyollo chicahuac amoyollo tlapaltic}¹ animoso de esta manera. {yollo tlapal-tic}¹ grande de corazón. {yollo tlapaltic}¹ afeminado. {ayollo tlapaltic}¹ hombre de poco ánimo. {ayollo tlapaltic}² ídem. (amo yollo chicahuac: hombre de poco ánimo e inconstante.) {amo yollo tlapaltic}²
tlapaltiliztli: fuerza reciura.¹ firmeza.¹ reciura.¹ esfuerzo.¹ virtud por la fortaleza o esfuerzo.¹ fortaleza o animosidad y esfuerzo.²
◆ tlapaltiliztli +: flojedad así. {ayollo tlapaltiliztli}¹ grandeza de corazón. {yollo tlapaltiliztli}¹ inconstancia. {ayollo tlapaltiliztli}¹ el acto de sustentar el canto. {tetozca tlapaltiliztli}²
tlapololtia, nino: descuidarse o desatinarse y turbarse. pret.: oninotlapololti.² escandalizarse.¹ desvariar alguno en lo que dice o desatinarse.¹ desatinarse.¹ alborotarse alguno y desasosegarse.¹ turbarse el corazón.¹ devanear o hacer desatinos y dislates.¹
◆ tlapololtia, nite: escandalizar; vide.¹ desatinar a otro así. pret.: onitetlapololti.² inquietar molestar.¹ turbar o turnar a otro.¹ desatinar a otro.¹ dar mal ejemplo.¹
tlatoa +, n: hablar cosas dificultosas y sutiles. pret.: onohuicatlato. {ohuica tlatoa, n}²
◆ tlatoa +, ni: favorecer algún negocio. pret.: ipan onitlato. {ipan nitla-toa}² encubrir a los otros lo que tiene en el secreto de su corazón, o el intento que tiene. &c. pret.: noquiyahuacpa onitlato. metáf. {noquiyahuacpa nitlatoa}² abogar, o rogar por otro. pret.: tepan onitlato. {tepan nitlatoa}² hablar cuerda y prudentemente. {nemachiliztica nitlatoa}² echar juicio. {tetempan nitlatoa}¹ hablar bajo. {zaquemmach nitlatoa}¹ hablar cuerdamente. {nemachiliztica nitlatoa}¹ hablar cuerdamente. {tlayohyocaitta-liztica nitlatoa}¹ hablar alto. {tlacuauh nitlatoa}¹ echar juicios por conjeturas que hay acerca de lo que se dice, o se oye de alguna persona, y después salir verdaderos. pret.: tetempan onitlato. {tetempan nitlatoa}² hablar en lengua extraña. {cecni tlatolli ic nitlatoa}¹ celar. {ipan nitlatoa}¹ intervenir rogando. {tepan nitlatoa}¹ defender a otro generalmente. {tepan nitlatoa}¹ hablar por otro o abogar. {tepan nitlatoa}¹ mandar el príncipe. {ni, tlatoca tlatoa}¹ dulcemente hablar. {ni, huelica tlatoa}¹
◆ tlatoa, tepanni: abogar o rogar por otro. pret.: tepan onitlato.²
tlayohuallotl nopammomana: tener vaguidos, o enfermedad que me cubre el corazón y hace perder el sentido.² desvanecerse.¹
tlecomoni +: inflamarse el corazón con amor. &c. pret.: iuhquin otlecomon noyollo. {iuhquin tlecomoni noyollo}² inflamarse el corazón de amor. {yuhquin tlecomoni noyollo}¹
tlecomoni innoyollo: inflamarse y abra sarse el corazón. pret.: otlecomon innoyollo.²
tlehualani: doler la llaga.¹
◆ tlehualani, ni: tener gran calor, o desfallecer de hambre, o tener gran dolor de llaga o de hinchazón. pret.: onitlehualan.² descaecer de hambre.¹ calentura grande tener.¹
◆ tlehualani +: inflamarse el corazón de amor. {yuhquin tlehualani noyollo}¹
tlehualani in noyollo: encenderse de ira, o inflamarse el corazón. pret.: otlehualan in noyollo.²
yamaniliztli: blandura.² blandura así.¹
◆yamaniliztli +: mansedumbre y ternura de corazón. {yollo yamaniliztli}²
yolizahuia, nite: escandalizar, o turbar a otro. pret.: oniteyolizahui.² alterar el corazón de alguno.¹
yollo +: cobarde, o de poco ánimo. {ao-quich yollo}² grande de corazón. {huey yollo}¹ ídem. (amo yollo chicahuac: hombre de poco ánimo e inconstante.) {amo yollo tlapaltic}² a sabiendas. {yollo iuh-yauh; no}² fosa cosa hueca. {amo yollo}¹ virtuoso y de buenas entrañas. {yectli i yollo}² grueso, o boto de ingenio. {amo yollo}¹ hombre de poco ánimo e inconstante. {amo yollo chicahuac}² persona de. gran corazón y animosa. {hueyca yollo}²
yollo +, mo: empero sey cierto, o ten entendido. s. que se hará lo que digo. &c. {yece mayoye moyollo}²
◆ yollo +, nic: asosegar y quietar a otro. {nic, huellalilia ini yollo}¹
◆ yollo +, no: esperar algún bien. {yuhca noyollo in nitlaocoliloz}¹ desalmado ser. {atle noyollo quimati}¹ certificado estar o tener por cierto. {yuhca noyollo}¹ propósito tener de hacer algo. {yuhca noyollo}¹ pensar antes. {yuhca noyollo}¹ hacerse poco a poco, o sin advertir de mala condición y de amargo corazón. {zaniuhnenti inchichixtiuh noyollo}² caer en la cuenta de lo que se dice y de lo que primero no entendía. {yuh yauh in noyo-llo}¹ cierto ser o tener creído y entendido. {yuhquimati noyollo}¹ ídem. (iuhquimati noyollo: sentirlo así como se dice, o tener entendido el negocio, así como es.) {iuh quimattica noyollo}² afligirse mucho y angustiarse. pret.: onicteopouh innix in noyollo. {teopoa in nix in noyollo, nic}² tener entendido algún negocio, o tener propósito de hacer algo. pret.: iuho-catca noyollo. {iuhca noyollo}² sentirlo así como se dice, o tener entendido el negocio, así como es. pret.: iuh oquima in noyollo. {iuhquimati noyollo}² recibir en paciencia y con alegría las adversidades. {amo icquen nicchihua in noyollo}¹ condescender, o conceder lo que otro me pide. pret.: onictlatlauhti in noyo-llo. {nictlatlauhtia noyollo}² caer en la cuenta de lo que se dice. pret.: ocontocac in noyollo. {contoca in noyollo}² sentir, o gustar algo espiritualmente. pret.: ocomma in noyollo. {commati noyollo}² tener propósito o intento de hacer algo, o tener entendido. s. que alcanzaré lo que pretendo. pret.: iuh onictlali in noyollo. {iuh nictlalia in noyollo}² certificado estar o tener por cierto. {yuh noyollo comma-ti}¹ deleitarse. {niccepactia in noyollo}¹ habituarse a algo, o habituarse. {ye yuhca noyollo}¹ caer en la cuenta de lo que se dice y de lo que primero no entendía. {quinepanoa in noyollo}¹ arrobarse o transportarse. {aizca noyollo}¹ inflamarse el corazón de amor. {yuhquin tlehualani noyollo}¹ tener intención de hacer algo. {yuh nictlalia in noyollo}¹ endurecerse obstinarse. {yuhquin tetl mocuepa noyo-llo}¹ contemplar. {acoyauh in noyollo}¹ mearse de miedo. {yuhquin cuitlatza-yani noyollo}¹ abrirse el entendimiento. {tlapohui innix in noyollo}¹ sosegada y pacífica tener el alma. {atle commati in noyollo}¹ arrobarse o transportarse. {aizoetzin noyollo}¹ creer o tener por cierto. {iuhquimati noyollo}¹ enmendar la vida. {nic, centlalia in noyollo}¹ determinarse en algún negocio. {nic, centlalia in noyollo}¹ caer en la cuenta de lo que no entendía. pret.: ipan oya in noyollo. {ipan yauh noyollo}² caer en la cuenta de lo que se dice y de lo que primero no entendía. {ipan yauh in noyollo}¹ saber o sentir algo. {com mati noyollo}¹ confiar de alguno. {tetechuelca noyollo}¹ esperar con deseo lo que ha de venir. {zan izca in noyollo}¹ caer en la cuenta de lo que dudaba, o de lo que no se acordaba. pret.: oquinepano in noyollo. {quinepanoa in noyollo}² contemplar. pret.: aco oouetzin-noyollo. {aco ouetzin noyollo}² otorgar. {nic, tlatlauhtia noyollo}¹ despedirse de la amistad de alguno. {niccentlaza in noyollo}¹ inclinarse y aficionarse a alguna cosa. {itech huetzi noyollo}¹ atento estar. {nictlapoa in nix in noyollo}¹ cierto ser o tener creído y entendido. {iuhquimattica noyollo}¹ intención tener. {yuh nictlalia in noyollo}¹ determinarse en algún negocio. {nic, centlaza in noyollo}¹ confiar de alguno. {teca huelca noyollo}¹ voluntad buena tener a alguno. {tetechuelca in noyollo}¹ encenderse de ira, o inflamarse el corazón. pret.: otlehualan in noyollo. {tlehualani in noyollo}² aficionarse o aplicarse a algo. {itla itech huetzin noyollo}¹ sosegada y pacífica tener el alma. {amo quenca in noyollo}¹ inflamarse el corazón de amor. {yuhquin tlecomoni noyollo}¹ adquirir con trabajo lo necesario a la vida. {quihiohuia, ictonehua ic chichinaca in noyollo innonacayo}¹ tener buena voluntad a alguno. {tetechuelca in noyollo}¹ especular. {canimmach nemi noyollo}¹ otorgar. {tlacahua noyollo}¹ contemplar. {acohuetzin noyollo}¹ tener intención de hacer algo. {yuhca noyollo}¹ cierto ser o tener creído y entendido. {yuhca noyollo}¹ contemplar. pret.: oacoya in noyollo. {acoyauh in noyollo}² despedirse de la amistad de otro. pret.: oniccentlaz in noyollo. {centlaza in noyollo, nic}² estar contento y satisfecho mi corazón. {pachiuhtica noyollo}² ser compasivo y piadoso. {icnoyoa in noyollo}² intención tener. {yuhca noyollo}¹ determinarse en algún negocio, o escarmentar. pret.: oniccentlaz noyollo. {centlaza noyollo, nic}² determinarse en algún negocio. pret.: oniccentlali noyollo. {centlalia no-yollo, nic}² otorgar a conceder algo. pret.: otlacauh in noyollo. {tlacahua noyollo}² ser circunspecto y avisado. {tlachia in no-yollo}² aficionarse o enamorarse de algo. pret.: itech ouetzin noyollo. {itech huetzin noyollo}² inflamarse el corazón con amor. &c. pret.: iuhquin otlecomon noyollo. {iuh quin tlecomoni noyollo}² encenderse de ira. {tlecomoni in noyollo}¹ pensar antes. {yuhquimati noyollo}¹ rebotarse. {polihui noyollo}¹ estar embelesado de esta manera. pret.: aiz ouetz in noyollo. {aizoetzi noyollo}² ser avisado y muy entendido. {iitzqui noyollo}² yo tengo confianza en vuestra merced, o le tengo afición. {motetzinco huelca in noyollo}² tener gran temor o mearse de miedo. pret.: iuhquin ocnitlatzayan noyollo. {iuhquin cuitlatzayani noyollo}² torno o vuelvo sobre mí. {iuhquin ica noyollo}²
yollo, no tecuini: batir o dar golpes el corazón.¹
yollo, to: el corazón.² corazón.¹
yollo chicahuac: grande de corazón.¹ Véase: yollochicahuac.
yollo chichinaca, no: tener dolor, o mal de corazón o algún aflicción interior. pret.: noyollo ochichinacac.² Véase: yollo-chichinaca, no.
yollo mimiquiliztli: mal de corazón.² Véase: yollomiquiliztli.
yollo mimiquini, ni: tener mal de corazón. pret.: onoyollo mimiquia.²
yollo mococoa, no: dolerme el corazón. pret.: onoyollo mococo.² Véase: yollomo-cocoa, no.
yollo mococoqui: doliente de corazón.² Véase: yollomococoqui.
yollo tepitztic: grande de corazón.¹ Véase: yollotepitztic.
yollo tetecuiquiliztli: dolor o alteración del corazón.²
yollo tetiliztli: grandeza de corazón.¹ Véase: yollotetiliztli.
yollo tetl: grande de corazón.¹ Véase: yollotetl.
yollo tlapaltic: grande de corazón.¹ animoso de esta manera.¹ Véase: yollotla-paltic.
yollo tlapaltiliztli: grandeza de corazón.¹ Véase: yollotlapaltiliztli.
yollo yamaniliztli: mansedumbre y ternura de corazón.² Véase: yolloyamaniliztli.
yollocayotl: habilidad de hombre hábil e ingenioso.² ingenio fuerza natural.¹ habilidad.¹
◆ yollocayotl +: magnanimidad así. {huey yollocayotl}¹ grandeza de corazón. {huey yollocayotl}¹
yollochicahualiztli: animosidad, o esfuerzo.² grandeza de corazón.¹
yollochichinaca, no: doler el corazón.¹
yollococoliztli: enfermedad de corazón.² dolencia tal.¹
yollocuitlatitica, no: doler el corazón. pret.: onoyollo cuitlatiticac.² doler el corazón.¹
yollomococoa, no: doler el corazón.¹
yollotecuini, no: dar golpes el corazón o alterarse. pret.: onoyollo tecuin.²
yollotepitztiliztli: grandeza de corazón.¹
yollotetecuica, no: alterárseme o dolerme el corazón. pret.: onoyollo tetecuicac.² doler el corazón.¹
yollotetecuicac: doliente así.¹ doliente de corazón así.²
yollotl: meollo de fruta seca.¹ corazón o meollo de fruta seca.² Véase también: teyollo, iyollo, inyollo.
centetia intoyollo: estar unidos los corazones y ánimos de los que se aman. pret.: ocentetiac, vel. ocentetix in toyollo, vel. ocentet in toyollo.²
intoyollo +: estar unidos los corazones y ánimos de los que se aman. pret.: ocentetiac. vel. ocentetix in toyollo. vel. ocentet in toyollo. {centetia intoyollo}²
teomicque: cautivos y presos en la guerra, los cuales sacrificaban ante los ídolos, sacándoles los corazones, &c.¹ cautivos sacrificados y muertos ante los ídolos.²